ذره‌بین «فارس من» | بازخوانی مطالبات مردم از وزارت امور خارجه / از برکناری تا خاطره‌نویسی

به گزارش خبرگزاری فارس؛ روزهای اول، مغز دولت بود. تمام دارایی و اعتبار حسن روحانی با ایده‌ی «مذاکره» بدست آمده‌بود و در راس این ایده، یک دیپلمات موقر قرار داشت. محمد جواد ظریف. یار غار روحانی در مذاکرات هسته‌ای سال ۸۲ و نماینده اسبق ایران در سازمان ملل متحد. ظریف از زمان پیروزی روحانی در انتخابات سال ۹۲ تا امضای برجام، مهم‌ترین رکن دولت بود. مذاکرات هسته‌ای در نهایت به توافقی مهم منجر شد که وعده‌ی آینده‌ی درخشان را به مردم می‌داد. وعده‌ای که البته خیلی زود بر باد رفت و بدعهدی دشمن، شکست ایده‌ی تعامل با امریکا را به همه ایرانیان نشان داد. پس از شکست برجام، ذره‌ذره آفتاب بخت ظریف هم غروب کرد و کمتر نشانی از او در رسانه‌ها پیدا شد. ظریف به حاشیه رفت و جز یک استعفای عجیب و پرحاشیه، عملاً در دولت دوم روحانی چندان به چشم نیامد. انگار در توافقی نانوشته میان روحانی و ظریف، قرار شد دیگر کسی سراغی از وزیر امور خارجه نگیرد و بازنده بزرگ برجام، باقی‌مانده‌ی وزارتش را در سکوت بگذراند.

«فارس من» اما مثل هر نهاد دیگری، ظریف و وزارت امور خارجه را هم به نقد کشید. سوژه‌های متنوع مردمی با محوریت وزارت امور خارجه، سهم قابل توجهی از سامانه «فارس من» دارند. سهمی که امروز و در اولین گزارش سال  ۹۹، سوژه‌ی «ذره‌بین» فارس من است.

اول | نه به مذاکره با شیطان

پرطرفدارترین کمپین «فارس من» با محوریت وزارت امور خارجه، یک مطالبه صریح است: برکناری ظریف! چندهفته پس از شهادت سردار قاسم سلیمانی، ظریف در یک مصاحبه مطبوعاتی حرف‌هایی می‌زند که خون مردم را به جوش می‌آورد. او در گفتگو با هفته‌نامه اشپیگل آلمان، احتمال مذاکره مجدد با امریکا را نفی نمی‌کند و در شرایطی که مردم، ترامپ و دولت امریکا را قاتل سردار شهیدشان می‌دانند، همچنان بر ایده‌ی نخ‌نماشده‌ی مذاکره اصرار می‌کند. واکنش تحقیر آمیز ترامپ به این مصاحبه، اوضاع را بدتر و حقارت حرف‌های ظریف را بیشتر نمایان کرد.  مصاحبه وزیر امور خارجه، زمینه‌ساز شکل‌گیری یک کمپین پرسروصدا در «فارس من» شد. این کمپین با بیش از ۶۸۰ امضا، برکناری فوری ظریف را طلب می‌کرد. شماری از نمایندگان مجلس هم به این حرف‌های ظریف واکنش نشان دادند. خشم عمومی از ظریف به اوج رسیده بود که نهایتا وزارت خارجه با انتشار یک بیانیه و توجیه حرف‌های ظریف، غائله را ختم کرد.

دوم | کدام پولشویی؟

ظریف در دولت اول حسن روحانی، بیش از هرچیز با اقداماتش شناخته می‌شد. سخت مشغول مذاکره بود و کسب عایدی از برجام. در دولت دوم روحانی اما ظریف بیش از کنش‌های دیپلماتیک، با حرف‌های عجیب و غریب به یاد آورده می‌شود. آذر ۹۷ بود که ظریف در اظهار نظری شگفت‌انگیز گفت:«پولشویی گسترده در ایران یک واقعیت است» این جمله ظریف، بساط خوبی برای رسانه‌های ضد انقلاب فراهم کرد و این رسانه‌ها با ذوق‌زدگی، از وجود باندهای قاچاق و گروه‌های فشار در ایران نوشتند. حرف‌های ظریف که احتمالا به امید تصویب کنوانسیون پالرمو و پذیرش دستورات FATF بیان شده‌بود، باعث شد یکی از مخاطبان «فارس من» کمپین «درخواست از آقای دکتر ظریف برای افشا اسامی افراد متهم به پولشویی» را راه بیندازد. در این کمپین از وزیر امور خارجه خواسته شده بود تا با اعلام اسامی حامیان پولشویی، منظور خودش از این سخنان مبهم را روشن کند. مثل بیشتر اوقات اما خبری از شفافیت نبود و این اظهارات عجیب وزیر امور خارجه، با گذر زمان بایگانی شد.

سوم | جایی برای بازنشسته‌ها نیست

آخرین روز مرداد۹۸، رئیس دانشگاه تهران گفت قرار است محمدجواد ظریف به عنوان عضو هیات علمی در دانشگاه تهران مشغول به کار شود. او از درخواست ظریف برای عضویت در هیات علمی این دانشگاه خبرداد و گفت: «هیات جذب دانشگاه تهران محمد جواد ظریف را تایید کرده، ولی او هنوز جذب هیات علمی نشده است. البته فضا به شدت رقابتی است و ما هیچ شخصی را صرفا به خاطر اینکه مسئول است، جذب یا اخراج نمی‌کنیم. آنچه که برای ما شاخصه است، فعالیت‌‎های علمی فرد است، البته دانشگاه تهران برای جذب محمد جواد ظریف اعلام موافقت کرده است.» انتشار این خبر درحالی بود که ظریف در سال ۱۳۸۹ بازنشسته شده و عضویت دوباره‌اش در هیات علمی یک دانشگاه، غیرقانونی بود. کمپین «چگونگی پذیرش ظریف بازنشسته در هیات علمی دانشگاه تهران» با هدف بررسی همین ابهام توسط یکی از مخاطبین در سامانه «فارس من» شکل گرفت. خبرنگاران ما هم موضوع را از وزیر علوم پیگیری کردند و منصور غلامی گفت: «براساس قانون و بخشنامه‌ای که به همه دانشگاه‌ها و مراکز علمی داده‌ایم هیچ یک از بازنشستگان اجازه فعالیت در قالب اعضای هیأت علمی را ندارند.» به این ترتیب، پرونده ورود ظریف به دانشگاه تهران بسته شد و او باید برای روزهای بعد از مسئولیتش در وزارت خارجه، فکر دیگری کند.

چهارم |  استعفای بی‌محل

ماجرای استعفای ظریف نیاز به توضیح و شرح اضافه ندارد. سفر غیرمنتظره بشار اسد به تهران و دیدار تاریخی‌اش با مقام معظم رهبری و رئیس جمهور، نقطه عطفی در تحولات منطقه و نشانه‌ی پیروزی جبهه مقاومت در نبرد هشت‌ساله‌ی سوریه بود. برخی ناهماهنگی‌ها اما باعث شد ظریف از این سفر جا بماند و در کنار مقامات رسمی کشور نباشد. دلخوری ظریف، باعث خشم و استعفای ناگهانی او از وزارت امور خارجه شد. استعفای اینستاگرامی ظریف، شیرینی سفر اسد به تهران را محو کرد و  سلسله‌ای از حواشی سرسام‌آور را برای دستگاه دیپلماسی کشور ساخت. شادوران حاج قاسم سلیمانی یکی از کسانی که بود که در آن روزها، با یکی دو جمله‌ی محبت آمیز و تاکید بر نقش و جایگاه محمدجواد ظریف، او را به صحنه سیاست کشور بازگرداند. مخاطبین «فارس من» همان روزها در کمپینی پرسیدند:«دلیل استعفای ظریف در شرایط حساس کنونی چیست؟» سوالی که با گذشت بیش از یک سال، هنوز هم پاسخ روشنی پیدا نکرده.

پنجم | خاطره بنویس!

برجام مدت‌هاست به آخر خط رسیده اما «تجربه برجام» حالاحالاها با ماست و در حافظه تاریخی مردم ایران، ثبت شده. یکی از مخاطبین خوش‌ذوق «فارس من» کمپین جالبی در سامانه ثبت کرده و از وزیر امور خارجه خواسته کتاب خاطرات مذاکرات هسته‌ای را بنویسد. او در کمپین خود، از ظریف درخواست کرده تا همراه با علی‌اکبر صالحی، خاطرات مذاکرات را ثبت و تجربه‌ی برجام را ماندگار کنند. ظریف نسبت به اکثر کمپین‌ها و مطالبات مردمی در «فارس من» بی‌اعتنا بوده اما شاید توجه به این درخواست، برای خودش و برای مردم، خوب و ارزشمند باشد!

آخر | مردم ناراضی‌اند

ظریف و وزارت امور خارجه، اگرچه در مقایسه با بسیاری از نهادها و سازمان‌ها در «فارس من» سهم کمتری دارند اما دستگاه دیپلماسی همواره مورد توجه مخاطبین «فارس من» بوده. کمپین‌ها و سوژه‌های مرتبط با وزارت خارجه عمدتاً لحنی اعتراضی دارند که نشان می‌دهد مخاطبین ما چندان از عملکرد ظریف و معاونانش رضایت ندارند. ظریف این روزها در حاشیه‌ی دولت است و عملکردش، شکوه روزهای نخست را ندارد. به نظر می‌رسد حواشی زیاد و اظهارات عجیب و البته شکست برجام، او را از چشم مردم انداخته. «فارس من» از تک و تا نیفتاده و برای رساندن صدای شما به آقای وزیر، تلاش خواهد کرد. حالا که سامانه و سایت «فارس من» نونوار شده و تنوع قالب محتواهای ارسالی شما بالا رفته، باز هم از ظریف و دیپلمات‌های کشورمان مطالبه کنید، ما قول می‌دهیم مثل همیشه پیگیر باشیم.

گزارش از مهدی ملکی‌نسب

انتهای پیام/ ع