دیزل ژنراتور و کاربردهای گسترده ی آن

از نظر نوع عملکرد به سه دسته تقسیم می شوند که دربرگیرنده انواع دیزل ژنراتور از استفاده کوتاه مدت تا بلند مدت هستند.

دیزل ژنراتور، علاوه بر دو بخش اصلی موتور و ژنراتور، ساخته شده از برخی قطعات و تجهیزات دیگر مانند مخزن، رگولاتور، خنک کننده، انواع کنترلرها، کانوپی و... هستند.

دیزل ژنراتور

پیش از بررسی دیزل ژنراتور، لازم است مختصر توضیحی در رابطه با عملکرد دستگاه ژنراتور ارائه نماییم. به دستگاهی که با استفاده از انرژی الکتریکی حاصل از یکسری فرآیندهای مکانیکی، تولید برق می‌کند، ژنراتور گفته می‌شود. این دستگاه‌ها با‌توجه‌ به سوخت موردنیاز خود برای فرایند تولید برق به انواع مختلفی همچون بنزینی، دیزلی، مازوت سوز، گازسوز، دوگانه سوز قابل دسته‌بندی هستند. یکی‌از شناخته شده ترین و پرکاربرد‌ترین ژنراتورها، نوع دیزلی آن است که می‌توان انواع مختلف آن را در برخی مراکز مهم فروش این دستگاه، از جمله فروشگاه سعدی، تهیه نمود.

دیزل ژنراتور چیست؟

همان‌طورکه اشاره‌ شد، دستگاه دیزل ژنراتور، نوعی مولد برق است که متشکل از یک موتور با سوخت دیزلی و یک ژنراتور است. ترکیب و تعامل این دو دستگاه به همراه برخی از تجهیزات فرعی دیگر همچون شاسی، کانوپی یا عایق صدا، کنترلرها، سیستم قطع اضطراری مدار، دستگاه تولید گرما، استارتر خودکار و... برای تولید برق مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع دستگاه دیزل ژنراتور، نیروی فیزیکی حاصل از سوزاندن دیزل یا گازوئیل در موتور را به ژنراتور منتقل ساخته که نتیجه این فرآیند، ایجاد جریان برق خواهد بود.

فرآیند تولید برق در دیزل ژنراتورها

عملکرد دیزل ژنراتور مطابق با یکی از قوانین مهم فیزیک به نام پایستگی انرژی است به این‌ صورت که، انرژی هیچ‌گاه از بین نرفته و تنها از حالتی به حالت دیگر مبدل می‌گردد. انرژی شیمیایی موجود در گازوئیل یا دیزل به شکل سوختن به انرژی گرمایی و مکانیکی تغییر می‌کند. این فرآیند سوختن دیزل، در هوای فشرده و دمای حدود 750 درجه صورت می‌گیرد. انرژی مکانیکی حاصل از احتراق، وظیفه چرخاندن ژنراتور را برعهده دارد که همین فرایند چرخش ژنراتور به تولید برق می‌انجامد.

موارد کاربرد دیزل ژنراتور

کارایی دیزل ژنراتور معمولا در شرایط و موقعیت‌هایی که امکان دسترسی و استفاده از برق شهری موجود نباشد، بسیار گسترده‌ است که می‌توان از آن به‌صورت منبع اصلی جهت تامین برق و یا برای طولانی مدت استفاده نمود. همچنین از این دستگاه در مکان‌هایی که دسترسی به برق شهری موجود هست، اما ممکن است هر از گاهی با قطعی ناگهانی برق مواجه گردند نیز پرکاربرد است. به طورکلی این نوع ژنراتورها، قابلیت استفاده در کلیه مکان‌هایی که برای امور مهم، نیازمند برق هستند، کارایی دارد. از دستگاه‌های مولد برق موجود در فروشگاه سعدی، در اماکنی‌که شرایط ساخت موتورخانه ممکن نیست همچون واحدهای سیار مخابراتی و صدا و سیما و یا در برخی مکان‌ها همچون مجتمع‌های مسکونی، شرکت‌های ساختمان‌سازی، بیمارستان‌ها، راه‌سازی، پمپ بنزین‌ها، هتل‌ها، مراکز تجاری و اداری، صنایع مهم و حیاتی همچون نفت، گاز و پتروشیمی و بسیاری از کارخانجات و تاسیسات مهم، کاربرد وسیعی دارند.

انواع دیزل ژنراتور

استندبای: این‌ نوع دیزل ژنراتور برای مصارف کوتاه‌مدت و موقتی مناسب است. مثلا در مواقع قطع برق شهری
پرایم: نوع دیگری از موتور ژنراتور است که کاربرد زیادی در مصارف بلند مدت دارد. مانند تامین برق یک شیفت کاری کامل.
کانتینیوس: این دیزل ژنراتورها قابلیت استفاده بدون وقفه و به صورت شبانه‌روزی دارد. دیزل ژنراتور کانتینیوس در هنگام تعویض روغن نیز فعال است.

ساختار تشکیل دهنده دیزل ژنراتور

موتور دستگاه دیزل

موتور، بخش اصلی و مهم دیزل ژنراتور است که تامین‌کننده انرژی مکانیکی مورد نیاز برای حرکت ژنراتور خواهدبود. انرژی مکانیکی حاصل از موتور، می‌تواند معلوم‌‌کننده انرژی الکترومغناطیسی حاصل از ژنراتور باشد و به‌این شکل، مقدار انرژی الکتریکی مورد نیاز جهت استفاده از دستگاه، حاصل می‌گردد.

ژنراتور یا آلترناتور

ژنراتور را می‌توان مهم‌ترین رکن دستگاه تولید برق دانست که انرژی اولیه و مورد‌ نیاز خود را از موتور تامین می‌کند. معمولا باتوجه به نوع استفاده و نیاز، نوع ژنراتور نیز مشخص می‌گردد.

مخزن سوخت دیزل

مخزن سوخت به محل قرارگرفتن و نگهداری از سوخت مورد نیاز دستگاه گفته می‌شود که حجم آن بستگی به نوع دستگاه دیزل ژنراتور داشته و متفاوت است.

رگولاتور

نقش رگولاتور انجام تنظیمات مربوط‌ به ولتاژ خارج‌شده از ژنراتور است و عدم استفاده از آن، موجب تغییر ولتاژ خروجی، همزمان با تغییر سرعت موتور خواهدشد.

خنک‌کننده دیزل

خنک‌کردن اجزای ولتاژ در دیزل ژنراتور، یکی‌از مسائل پراهمیت در کار با این دستگاه محسوب می‌شود. چرا که داغ‌شدن این اجزا در طولانی‌مدت، خرابی قطعات را به‌دنبال خواهد ‌داشت که در نتیجه، موجب کاهش عملکرد سیستم می‌گردد. در برخی از دیزل‌ ژنراتورها، فرآیند خنک‌کردن توسط مایعات و برخی دیگر، توسط گاز هیدروژن صورت می‌گیرد.

سیستم روغن‌کاری

در دیزل ژنراتور و به ‌منظور بهبود عملکرد و بازدهی دستگاه، روغن‌کاری اجزا، ضروری و مهم است. روغن‌کاری موجب کم‌ترین فشار وارده بر موتور و سهولت حرکت اجزا در محور خود می‌شود. معمولا کنترل دستگاه توسط روغن در هر 10 ساعت کار با دیزل، بسیار مهم است.

شارژر باتری دیزل

کاملا واضح‌ است که این بخش از موتور ژنراتورها، وظیفه شارژ کردن باتری دستگاه را به عهده دارد. معمولا میزان انرژی و توان شارژر باتری، متناسب‌ با ولتاژ خروجی از ژنراتور خواهد بود.

سیستم کلی کنترل

کنترل کل سیستم از نظر الکتریکی برعهده این قسمت از دیزل ژنراتور است. فرآیند کنترل در این سیستم شامل کنترل موتور، کنترل ژنراتور و کنترل صفحه مربوط ‌به روشن و خاموش کردن دستگاه است.

کنترل عملکرد ژنراتور

وظیفه این‌ قسمت از دیزل، کنترل ولتاژ خروجی، مقدار جریان و فرکانس برق تولیدی است.

کنترل عملکرد موتور

این بخش از دیزل ژنراتور، مسئول اندازه‌گیری مقدار سرعت موتور، کنترل روشن بودن موتور، فشار مقدار روغن برای فرآیند روغن‌کاری و کنترل دمای مایع خنک‌کننده است.

پنل اتوماتیک خاموش و روشن

این‌قسمت، مسئولیت خاموش و روشن‌ کردن اتوماتیک دستگاه را به عهده دارد.

سکوی اتصال اجزاء

سکوی اتصال، بخش مهمی از تمام دستگاه‌های مولد برق است که محل نصب کلیه تجهیزات دیزل به شمار می‌رود. 

سیستم کنترل دود خروجی

در دیزل ژنراتور، همواره دودی سمی تولید‌ می‌شود که برای خارج‌کردن آن از دستگاه به یک سیستم کنترل نیاز است. در بخش خارجی موتور، بخشی تحت عنوان سیستم دود خروجی قرار دارد که وظیفه کنترل و هدایت دودهای تولیدی را به خارج از دستگاه برعهده دارد.

کانوپی

معمولا برای عایق‌کردن دیزل ژنراتور از لحاظ سروصدا، دستگاه را در داخل پوششی قرار می‌دهند که کانوپی نام دارد. این پوشش می‌تواند به‌خوبی صدای دستگاه را کاهش ‌دهد.

مزایای دیزل ژنراتور چیست؟

ژنراتورهای دیزلی در مقایسه با سایر ژنراتورها معمولا به مقدار سوخت کمتری نیاز دارند. یعنی در یک بازه زمانی مشابه، سوخت کمتری استفاده می کند.
استفاده از دیزل ژنراتورها از جنبه اقتصادی، به‌صرفه‌تر از دیگر موتور ژنراتورها است چرا که قیمت سوخت دیزل یا گازوئیل از سایر سوخت‌ها ارزان‌تر است.
استهلاک موتورهای دیزلی درمقایسه با سایر موتور ژنراتورها بسیار کمتر است چراکه به علت عدم استفاده از کاربراتور در این نوع ژنراتورها، به تعویض شمع نیازی نخواهند داشت.
طول عمر موتورهای دیزلی نسبت به انواع دیگر موتورها، بسیار بیشتر و چیزی حدود سه برابر است.

قیمت دیزل ژنراتور

امکان ارائه قیمت دیزل ژنراتور به‌صورت قطعی و ثابت وجود ندارد، چراکه در وهله اول، این محصول جزء اقلام وارداتی محسوب می‌شود و قیمت آن متغیر است. همچنین عوامل مختلفی همچون حجم، توان و یا برند دستگاه می‌تواند در نحوه قیمت‌گذاری این موتور ژنراتورها تاثیر داشته‌ باشند. مثلا در میان انواع دیزل ژنراتورها، دیزل VOLVO دارای ثبات بهتری در فرکانس جریان خروجی بوده و تغییر کمتری در آن قابل مشاهده است. توصیه می‌شود برای اطلاع از مشخصات دستگاه مورد نظر خود و قیمت آن با برخی شرکت‌ها و فروشگاه‌های معتبر همچون فروشگاه سعدی و کارشناسان مطمئن در این زمینه مشورت نموده و پیش‌از اقدام برای خرید، از مشاوره‌های لازم در رابطه با نوع موتور متناسب با پروژه خود بهره بگیرید. اما برای اطلاع کلی از قیمت دیزل ژنراتور، بهتر است بدانید، انواع مختلف این دستگاه در رنج قیمتی 5 میلیون تومان تا 1 میلیارد تومان وجود دارد.