خبرگزاری فارس-گروه سلامت: کارشناسان هوشبری با ثبت سوژه‌ای با عنوان « حل مشکل کارشناسان هوشبری» طی روزهای گذشته مشکلات خود را با ما در میان گذاشتند و خواستار پیگیری این موضوع از مسئوولان شده‌اند، ماجرا از این قرار است که طی ماه‌های گذشته بخشنامهای از سوی معاونت درمان دانشگاه‌ها به بیمارستان‌ها ابالاغ می‌شود و همین بخشنامه صدای کارشناسان هوشبری را بلند می‌کند!
بخشنامهای که در آن عنوان شده کارشناسان هوشبری نباید در بخش‌های اورژانس بیمارستان فعالیتی داشته باشند و فقط باید در بخش اتاق عمل بیمارستان‌ها مشغول به کار باشند.
کارشناسان هوشبری معتقدند طبق این بخشنامه این افراد حق فعالیت در بخش اورژانس بیمارستان را ندارند و فعالیت آنها محدود شده است. همچنین اگر این افراد با درخواست مسؤول بیمارستان یا بخش برای کمک به بیماری در بخش اورژانس حضور پیدا کنند و مشکلی برای بیمار پیش آید بیمه مسؤولیت آن را بر عهده نمی‌گیرد! در همین راستا برای بررسی موضوع با چند نفر از کارشناسان هوشبری به گفت‌وگو نشستیم.
ماجرای بخشنامه وزارت بهداشت
رهبری کارشناس هوشبری در خصوص مشکلات پیش آمده برای این کارشناسان با شاره به ابلاغیه معاونت درمان وزارت بهداشت در زمینه محدود کردن فعالیت کارشناسان هوشبری اظهار داشت: کارشناسان بیهوشی تا قبل از این ابلاغیه در بخش‌های اورژانس ۱۱۵ و اورژانس بیمارستانی فعالیت می‌کردند و باید توجه داشته باشیم که بخش‌های مراقبت ویژه اورژانس زیرنظر متخصص بیهوشی اداره می‌شود.
وی گفت: در تاریخ ۱۸ فروردین امسال برخی از بیمارستان‌ها نامه‌ای را از معاونت درمان دریافت کردند که در آن عنوان شده بود کارشناسان هوشبری فقط باید در اتاق عمل و ریکاوری بیمارستان‌ها فعالیت کنند و کار کردن آنها در سایر بخش‌های بیمارستانی غیرقانونی تلقی می‌شود.
رهبری افزود: با وجود اینکه این کار غیرقانونی تلقی شده اما در مواقعی به حضور کارشناسان هوشبری در اورژانس نیاز است به دلیل اینکه تکنسین‌ها آموزش‌های لازم را ندیده‌اند و کارشناس هوشبری با حضور در اورژانس و ICU اقدامات لازم را انجام می‌دهد.
بیمه‌ها پاسخگوی مشکلات نخواهند بود
کارشناس هوشبری توضیح داد: پس از ابلاغ این نامه فعالیت ما در این بخش‌ها محدود شد و اگر در مواقعی نیاز به حضور کارشناس هوشبری در بخش ICU و اورژانس باشد و اتفاقی برای بیمار رخ بدهد بیمه‌ها پاسخگوی حادثه نیستند و در صورت فوت بیمار کارشناس هوشبری باید مبلغ دیه را بپردازد.
وی با بیان اینکه این موضوع باعث نارضایتی کارشناسان هوشبری شده است، توضیح داد: لازم است از کارشناسان هوشبری بیکار و یا افرادی که پشت طرح قرار دارند استخدام و جذب در بیمارستان برای این بخش‌ها صورت بگیرد.
رهبری گفت: ۹۰ درصد کارهای این بخش که کار پرستار و کارشناس هوشبری است در شرح وظایف اصلی ما آمده بود اما در شرح وظایف جدید این رویه تغییر کرده است.
«هوشبری» در کشور متولی ندارد
محمدمهدی صالحی دبیر انجمن علمی هوشبری، در این خصوص به خبرنگار فارس، گفت: کارشناسان هوشبری بر اساس تخصص خود و آنچه که آموخته‌اند لازم است در بخش ICU و اورژانس حضور داشته باشد و ما معتقدیم این افراد نقش مؤثری در زمینه زنده نگه داشتن و احیای فرد بیمار ایفا می‌کند به طوری که پرستاران این توانایی را ندارند.
وی خاطرنشان کرد: با این تصمیم بازار کار رشته ما به اتاق عمل محدود شده است و متأسفانه هوشبری رشته‌ای است که در کشور متولی ندارد و سازمان نظام پرستاری نیز هیچ حمایتی از ما نمی‌کند.
دبیر انجمن علمی هوشبری تصریح کرد: وزارت بهداشت پزشک‌محور است به همین دلیل حمایتی از کارشناسان صورت نمی‌گیرد. کارشناسان هوشبری گلایه دارند که چرا بازار کار آنها محدود شده، همچنین بسیاری از ما می‌توانستیم برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته‌های پرستاری را انتخاب کنیم که اکنون در این زمینه نیز برای ما محدودیت قائل شده‌اند و ما امیدواریم بازنگری در زمینه کار و ادامه تحصیل ما صورت گیرد.
لزوم گذراندن دوره‌های تکمیلی آموزشی
علیرضا سلیمی رئیس انجمن بیهوشی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس، درباره تصمیم جدید وزارت بهداشت توضیح داد: مسؤولان وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند که ملاک اجرای این تصمیم انجام اعمال برمبنای کوریکولوم آموزشی آن رشته است.
وی ادامه داد: در گذشته این افراد اجازه حضور در بخش‌های اورژانس را داشتند و در آنجا فعالیت می‌کردند اما در حال حاضر با توجه به کوریکولوم آموزشی عملکردهای دیگری برای آنها تعریف شده و در صورت نیاز به این افراد در بخش اورژانس لازم است دوره‌های تکمیلی برای آنها در نظر گرفته شود.
سلیمی با اشاره به توانایی کارشناسان هوشبری در زمینه احیا و باز کردن راه‌های هوایی بیمار توضیح داد: کسب کردن اطلاعاتی در زمینه مراقبت‌های پرستاری و داروهای مورد استفاده در اورژانس نیازمند گذراندن دوره‌های تکمیلی ۳ تا ۴ ماهه است که این کارشناسان باید در زمینه تعریف این دوره‌های تکمیلی تلاش کنند.
رئیس انجمن بیهوشی ایران در پایان گفت: انجمن بیهوشی ایران نیز در طراحی دوره‌ها برای کارشناسان تلاش خود را خواهد کرد.
شهرام صدیق معروفی، دبیر کمیته ارزشیابی و برنامه‌ریزی رشته هوشبری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفت‌وگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری فارس در این خصوص توضیح داد: فارغ‌التحصیلان هر رشته تحصیلی از یک کوریکولوم آموزشی برخوردار هستند، که هر یک از آنها اگر خارج از این وظایف کاری کند برخلاف مقررات است و اگر مشکلی هم پیش بیاید باید فرد پاسخگو باشد.
وی گفت: کوریکولوم آموزشی رشته هوشبری در وزارتخانه این تدوین شده و به تصویب رسیده در تعریف این رشته داریم که هوشبری شاخه‌ای از علوم پیراپزشکی است، این دانشجویان با وسایل، تجهیزات و روش‌های بیهوشی آشنا می‌شوند و در اتاق عمل‌های جراحی، در بیهوشی و بیدار کردن بیمار نقش ایفا می‌کنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران ادامه داد: ارائه خدمات مراقبتی مثل ریکاوری و کنترل درد حاد و مزمن زیرنظر متخصصین بیهوشی انجام می‌شود، همچنین در فوریت‌های پزشکی و وضعیت بحرانی می‌توانند این افراد ایفای نقش کنند. وقتی کدی در بیمارستان برای احیا اعلام می‌شود هوش‌بران برای اداره راه‌های هوایی بیمار در تیم قرار می‌گیرند و نقش خود را ایفا می‌کنند.
دبیر کمیته ارزشیابی و برنامه‌ریزی رشته هوشبری وزارت بهداشت ادامه داد: در رشته فوریت‌های پزشکی و ICU فارغ‌التحصیلان خاص خود را داریم، درست است که کارشناس مراقبت‌های ویژه می‌کند این بدین منظور است که کارشناسان هوشبری برخی از روش‌ها را در طول دوره تحصیلی آموزش ندیده‌اند.
وی ادامه داد: انجام کارهایی مانند، ساکشن راه‌های هوایی بیمار از جمله اقداماتی است که به ندرت در اتاق عمل پیش می‌آید که دانشآموختگان آن را آموزش ببینند به همین دلیل ما کارشناس‌ها را به ICU می‌فرستیم که آموزش ببینند تا اگر برای مریض در اتاق عمل اتفاقی افتاد اینها توانمندی و صلاحیت لازم را برای انجام پروتکل پیدا کنند. این دانشآموختگان در مقایسه با سایر دانشآموختگان مثل پرستاری و فوریت‌های پزشکی در همان حد یا بالاتر می‌توانند اداره راه‌های هوایی در ICU و فوریت‌های پزشکی و اورژانس‌ها عهده‌دار شوند.
معروفی افزود: به غیر از این کارها در ICU، اتفاقات دیگر هم می‌افتد مثلاً مراقبت از بیمار، درست است که به تعداد واحد هوش‌بر در این زمینه بیشتر هم آموزش دیده باشد ولی در دوره 4 سال پرستاری اینها مراقبت از بیمار را به صورت اساسی مطالعه می‌کنند و ICU هم تنها اداره راه‌های هوایی نیست.
دوره فشرده تخصصی برای کارشناسان هوشبری
وی تصریح کرد: وزارتخانه سال‌های قبل این موضوع را از ما سؤال کرد و ما پیشنهاد دادیم اگر برای دانشآموختگان کارشناسی هوشبری 6 ماه دوره فشرده تخصصی بگذارند، این افراد هم می‌توانند نقش بسیار خوبی در مراقبت‌های ویژه ایفا کنند. ولی ما نگران هستیم که فقط با آن چیزی که این افراد آموزش دیده‌اند تا خودشان را آماده برای ایفای نقش در اتاق عمل کنند ممکن است خطایی از اینها در ICU و اورژانس سر بزند چون این دانشآموخته خاص خودشان را دارد.
معروفی افزود: اگر یک فردی بتواند در دو جا کار کند به فرض هوش‌بر در مراقبت‌های ویژه ایفای نقش کند اینجا تدوین دو رشته مفهومی پیدا نمی‌کند، بلکه اینها باید با هم ادغام شوند. زمانی که یک رشته تدوین می‌شود بیش از 80 درصد یا حدود 80 درصد همپوشانی با رشته دیگر داشته باشد آن رشته اصلاً تصویب نمی‌شود لذا یک کارشناس هوشبری خیلی بیشتر از یک کارشناس فوریت‌های پزشکی از اتاق عمل و بیهوشی می‌داند و برعکس آن هم خیلی بیشتر از کارشناس هوش‌بر پیرامون مراقبت‌های اورژانسی آموزش می‌بینند.
دبیر کمیته ارزشیابی و برنامه‌ریزی رشته هوشبری وزارت بهداشت ادامه داد: اگر این افراد بخواهند قسمتی از کار اورژانس را عهده‌دار شوند باید حتماً دوره فشرده تخصصی را سپری کنند و مورد ارزیابی قرار بگیرند. خوشبختانه مسئولین مراقبت‌های ویژه هم متخصصین بیهوشی هستند هر فرد را ارزیابی می‌کنند و می‌توانند آنجا هم کمک کنند.
فعالیت هوش‌برها در حوزه تنفس‌درمانی
معروفی با بیان اینکه یکی از جایگاه‌هایی که هوش‌برها در مراقبت‌های ویژه می‌توانند داشته باشند بحث تنفس‌درمانی است که در کشور ما زیاد جا نیفتاده است توضیح داد: بهترین هدف برای ورود به این بخش در مراقبت‌های ویژه همین گروه هوش‌برها هستند که با یک دوره 6 ماهه می‌توانند متولی و عهده‌دار بخش‌های تنفسی و مراقبت‌های ویژه باشند.
فرد باید پاسخگوی خطا در خارج از تخصص خود باشد
وی تاکید کرد:هر دانشآموخته برای رشته خاص خودش بر اساس کوریکولومی که تدوین شده تعریف شده و اگر چیزی در کوریکولوم وظیفه‌ای برای دانشآموخته نباشد متأسفانه اگر از آن دانشآموخته خطایی صورت بگیرد باید در مراجع قانونی پاسخگو باشد مگر اینکه برای آن دوره‌های خاصی طراحی، تدوین و اجرا شود و آن صلاحیت‌های لازم برای اجرای آن طرح مورد تأیید مسئولین قرار بگیرد.
بیمارستان‌ها در صورت نیاز اعلام کنند
معروفی در پاسخ به این پرسش که دوره‌های تکمیلی از چه طریقی برای این افراد برگزاری خواهد شد توضیح داد: باید این نیاز از سوی مراکز درمانی اعلام شود، یکی از سیاست‌های ما این است که دانشجو به هر جایی انتقال پیدا نکند و فرد حتماً باید صلاحیت‌های لازم را داشته باشند، مرکزی که صلاحیت لازم را داشته باشد تربیت دانشجو را به آن مرکز ارایه می‌شود. با توجه به کثرت دانشآموختگان و بیکاری آنها، هوش‌برها در قالب تیم‌های احیای قلبی و ریوی ورود پیدا کنند و مطابق اساسنامه و کوریکولوم ایفای نقش کنند.
وی گفت: در واقع درست است که یک کارشناس پرستاری 3،4 واحد ICU می‌خواند یعنی از بدو ورود به این رشته در سایر رشته‌ها هم به نحوی مراقبت از بیمار را یاد می‌گیرد در صورتی که کارشناسان هوشبری بیشتر تکنیک، دارو و دستگاه‌ها را یاد می‌گیرند. ولی بیماران آنها مدام تعویض می‌شوند.
معروفی گفت: فرایند مراقبت پرستاری و مراقبت از بیمار بدحال در دستور کار کوریکولوم هوشبری نبوده چون مأموریت این رشته چیز دیگری است، مأموریت رشته هوشبری در واقع توانمند ساختن دانشآموختگان مسئولیت‌پذیر و حساس به سلامت افراد جامعه، با ارائه مراقبت مطلوب و اثربخش در بیماران تحت بیهوشی عمومی و ناحیه‌ای در مراحل قبل و بعد از آن، ارائه سرویس کنترل درد حاد و حضور مؤثر در تیم‌های احیای قلبی و ریوی تعریف شده است که این مصوبه وزارت بهداشت و درمان است.
وی تاکید کرد: این دانشآموختگان بهترین فارغ‌التحصیل برای بخش تنفس‌درمانی، خارج از اتاق عمل و ویژه هستند.
بیمه بر اساس شرح وظایف پاسخگوی فرد است
وی در پاسخ به این پرسش که اگر کارشناس هوشبری به دستور رئیس بیمارستان یا رئیس بخش به اورژانس منتقل شود رئیس بیمارستان مقصر خواد بود؟ گفت بله، اگر یک اتفاقی بیفتد خود شخصی که این دانشآموختگان را راهنمایی کرده که در خارج از اتاق عمل ایفای نقش کنند باید پاسخگو باشند. بالاخره اینها کارمند و کارشناس در اختیار مسئولین هستند و وقتی شخصی دستور می‌دهد که کارشناس هوشبری در بخش مراقبت‌های ویژه کار کند باید پاسخگوی خطا باشد. مسئولین باید در این جریان باشند که کارشناس هوشبری برای آن منظور آموزش ندیده است، گرچه خیلی از واحدهای آنها منطبق است. این نکته چالش‌برانگیز است، وقتی فردی را به عنوان پرسنل به یک بخش دیگر می‌فرستند از این فرد انتظار می‌رود که مشابه یک نیروی انسانی بقیه کارها را انجام دهد.
معروفی افزود: حتماً باید اگر جایی کمبود نیروی انسانی دارند یکسری دوره‌های مدون از قبل تعیین شده برای کارشناسان هوشبری ارایه شود؛ به ویژه برای ICU. با توجه به کمبود پرستاری که در کشور داریم این کارشناسان باید دوره‌هایی را سپری کنند و توانمندی لازم را به دست بیاورند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پایان تاکید کرد: این افراد می‌توانند این دوره‌ها را تعریف کنند و در وزارتخانه تصویب شود و برای بیمه‌ها هم کسب تکلیف شود. درنتیجه این اقدامات هوش‌برها هم می‌توانند در بخش‌های ویژه به ویژه در تنفس‌درمانی خدمت ارایه دهند.
به گزارش فارس، گلایه‌های کارشناسان هوشبری در حالی مطرح می‌شود که به گفته آنها فعالیت این افراد فقط به اتاق عمل محدود شده و در صورت نیاز به حضور آنها در بخش اورژانس فعالیت آنها غیرقانونی بوده و در صورت بروز هرگونه مشکلی برای بیمار بیمه‌ها خسارتی پرداخت نخواهند کرد؛ لذا لازم است مسئولان بیمارستان‌ها در صورت نیاز به این افراد برای فعالیت در حیطه خارج از کروکولوم آموزشی آنها اقدام به برگزاری دوره‌های تکمیلی کنند تا متقاضیان با شرکت در این دوره‌ها بدون نگرانی به فعالیت خود ادامه دهند.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
