به گزارش خبرگزاری فارس از شاهرود، شماری از مردم در سامانه «فارس من» که مطالبات و مشکلات مردمی را در سراسر کشور پیگیری میکند، موضوعی با عنوان «شاهوار قلب مردم شاهرود حال و روز خوبی ندارد» مطرح کردهاند.
آنها با انتشار مطالبهای در سامانه «فارس من» تصریح کردند که «قله شاهوار شاهرود بهعنوان نگین انگشتری استان سمنان امروز با زخمهای عمیق حاصل فعالیت معدن بوکسیت به جایی رسیده که حتی کوهنوردی نیز در آن دیگر رونق سابق را ندارد.
این روزها شاهوار بلند و عظیم، کابوسی به نام تخریب معدن بوکسیت تاش دارد که از سال 90 کار خود را آغاز کرده و علیرغم مخالفهای گروههای طبیعت دوست و مردم تاش، همچنان کوه خواری میکند؛ آن هم در زمانی که نهتنها این معدن به اشتغالزایی ایده آل خود دست نیافته بلکه با تخریب پتانسیل گردشگری قله شاهوار بر عدم تحقق اقتصاد مقاومتی در شاهرود نیز دامن میزند»؛ خبرگزاری فارس استان سمنان به بررسی موضوع پرداخته است.
تأثیرات مخرب زیستمحیطی؛ رهاورد «بوکسیت تاش»
فعالیت یک شرکت معدنی موسوم به «بوکسیت تاش» در قله شاهوار واقع در بلندترین منطقه البرز شرقی و مرز بین استانهای گلستان و سمنان، چندی است که مایه اعتراض گروههای مختلف و مورد توجه رسانهها واقع شده است.
فعالیت این معدن در دامنه کوه شاهوار واقع در 45 کیلومتری شمال شهرستان شاهرود و شرق روستای تاش از سال 1391 آغاز شده و مواد معدنی استخراجشده از آن برای تولید آلومینیوم به شرکت آلومینا واقع در جاجرم استان خراسان شمالی ارسال میشود.
موضوع مورد توجه در خصوص معدن بوکیست تاش به عقیده برخی کارشناسان، مسؤولان، سازمانهای مردمنهاد و گروههای مختلف مردمی، کارکرد غیراصولی آن است که باعث تأثیرات مخرب زیستمحیطی در زمینههای مختلف گردشگری، فرسایش خاک، آلودگی منابع آبی منطقه، از بین رفتن حیاتوحش و منابع طبیعی شده است.
گرچه فعالیت این معدن به دلیل آنچه اتمام مجوز نامیده شده، از نیمه اسفندماه 97 متوقف شده است؛ اما هماکنون روند تمدید پروانه فعالیت این معدن و آغاز مجدد فعالیت آن در بخش حوزههای صنفی و اداری در حال پیگیری است.
تمدید پروانه بهرهبرداری معدن بوکسیت تاش؛ بهزودی
محمد فروهر، معاون امور معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان در خصوص وضع فعلی معدن بوکسیت تاش در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس اظهار کرد: فعالیت معدن از نیمه دوم اسفندماه سال گذشته به علت پایان یافتن اعتبار زمانی پروانه بهرهبرداری تعطیل شده و هماکنون غیرفعال است؛ در حال حاضر، کارهای اجرایی پروانه در حال انجام بوده و هر زمان اقدامات قانونی و کارهای اجرایی طبق قانون انجام شود، پروانه بهرهبرداری تمدید میشود.
وی در خصوص ضوابط قانونی تمدید پروانه گفت: اگر ادامه فعالیت معدن بهگونهای باشد که مردم مورد آزار قرار گیرند یا لطمهای به آب مورداستفاده مردم یا محیطزیست و منابع طبیعی وارد شود یا بهرهبردار طبق تعهدات قانونی و توافقاتی که انجام شده است، عمل نکند و دستگاههای ذیربط نظر دهند که فعالیت معدن باعث آسیب رساندن به محیطزیست میشود، قطعاً پروانه بهرهبرداری تمدید نمیشود.
اشتغال 4 هزار نفری با فعالیت معدن
معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان در پاسخ به جایگاه اعتراضات مردمی مبنی بر عدم فعالیت معدن در تصمیمگیریها گفت: اعتراضات مردم برای ما مهم است؛ اما هر موضوعی را قانونگذار مشخص میکند؛ شرکتی هم که کار میکند، برای مردم است؛ هم ارزشافزوده برای منطقه ایجاد میکند و هم برای تولید ملی اهمیت دارد.
فروهر گفت: هماکنون فعالیت این معدن باعث اشتغال حدود چهار هزار نفر شده است و بیش از 15 هزار نفر از کنار آن نان میخورند؛ ما هم علاقهمندیم که این شغل و این ارزشافزوده و تولید ملی وجود داشته باشد؛ مشروط بر اینکه هیچگونه آسیبی به منابع طبیعی، آب و محیطزیست مردم وارد نکند.
وی بیان کرد: چنانچه دستگاههای اجرایی مرتبط با فعالیت معدن نتوانند برنامه روشنی مبنی بر آسیبزا بودن فعالیت آن بر زندگی مردم ارائه دهند، قطعاً معدن به فعالیتش ادامه میدهد و در غیر این صورت، اولویت برای ما محیطزیست است.
فروهر در پاسخ به این سؤال که برخی شنیدهها حاکی از فعالیت معدن و تعطیلی ظاهری آن دارد، گفت: کل فعالیت معدن نمیتواند تعطیل باشد؛ در حال حاضر، نگهبان و افرادی برای کنترل مسائل ایمنی در آنجا حضور دارند؛ ولی فعالیت استخراجی و برداشت ماده معدنی بههیچعنوان انجام نمیشود.
وضع نهایی مشخص نیست
محمدکرم محمدی، فرماندار شهرستان شاهرود هم در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری فارس با بیان اینکه در سال جدید هنوز جلسهای در خصوص تعیین وضع معدن تشکیل نشده است، گفت: از 15 اسفندماه سال گذشته فعالیت معدن به علت اتمام مجوز تعطیل شده است.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا معدن هماکنون بهطور کامل تعطیل است یا خیر؟ بیان کرد: دپوهایی از مواد معدنی از قبل وجود داشته است که فعلاً در حال استفاده از آن هستند.
فرماندار شاهرود با بیان اینکه اطلاع جدیدی از وضع معدن ندارد، اعلام هرگونه اظهار نظر در خصوص فعالیت یا عدم فعالیت معدن را منوط به برگزاری جلسه دانست.
کاهش حجم پروانه بهرهبرداری
محمدعلی سفیدیان، معاون حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی استان سمنان نیز در پاسخ به پیگیریهای فارس گفت: طبق توافق منابع طبیعی و سازمان صنعت و معدن، محدوده فعالیت معدن بوکسیت تاش 150 هکتار است و منابع طبیعی مجوز هرگونه فعالیت خارج از این محدوده را نخواهد داد.
وی با اشاره به وجود اختلافاتی در سالهای گذشته بین منابع طبیعی و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان اظهار کرد: در گذشته چنانچه محدودهای برای فعالیت معادن مورد موافقت منابع طبیعی قرار میگرفت، سازمان صنعت، معدن و تجارت پروانه بهرهبرداری برای کل محدوده صادر میکرد که امر موجب شکایتهایی به سازمان بازرسی شده بود.
معاون حفاظت و امور اراضی اداره کل منابع طبیعی استان سمنان اضافه کرد: به دنبال این شکایتها از سال 93 بین منابع طبیعی و صنعت و معدن برای حل این مسأله تفاهمنامهای منعقد و طی آن مقرر شد تا محدودیتها و ممنوعیتهای قانونی از پروانههایی که قبلاً صادر شده بود، حذف شود.
سفیدیان ادامه داد: بر اساس همین تفاهمنامه در خصوص معدن بوکسیت تاش نیز 150 هکتار از محدوده یک هزار و 313 هکتاری بهعنوان محدوده فعالیت معدن در نظر گرفته و پروانه اصلاح شد که این شرط مورد تأیید سازمان صنعت و معدن و شرکت معدنی هم قرار گرفته است.
وی افزود: محدوده مورد توافق، طبق قانون تا پایان فعالیت معدن بهعنوان اموال عمومی در اختیار سازمان صنعت و معدن قرار میگیرد و اگر قرار باشد فعالیتی در خارج از این محدوده انجام شود، منابع طبیعی مجوز نخواهد داد.
بررسیها هنوز به نتیجه نرسیده است
ایرج حیدریان، مدیرعامل شرکت آب منطقهای سمنان هم با بیان اینکه معدن تاش در یکی از سرشاخههای رودخانه تاش در دامنههای غربی کوه شاهوار و شرق روستای تاش از توابع پشت بسطام شاهرود واقع شده است، گفت: این رودخانه پس از اتصال به رودخانه مجن به سمت بسطام و شاهرود سرازیر میشود.
وی افزود: بهمنظور بررسی اثرات فعالیت معدن بوکسیت تاش بر کیفیت آب رودخانه، چهار نقطه در فاصلههای بعد از معدن تا بالای روستا نمونهبرداری فصلی آب در دست انجام است و این بررسیهای کارشناسی که از شهریورماه سال گذشته شروع شده تا شهریور سال جاری ادامه دارد و طی آن تمام عناصر دخیل در آب اندازهگیری و از پارامترهای موجود نمونهبرداری میشود و پس از تکمیل نمونهبرداری نتایج آن اعلام خواهد شد.
هیچ استعلامی از محیطزیست نشده است
امیر عبدوس، مدیرکل حفاظت محیطزیست استان سمنان نیز در گفتوگو با فارس، با بیان اینکه تاکنون هیچ استعلامی برای بهرهبرداری یا اکتشاف معدن بوکسیت تاش از محیطزیست نشده است، گفت: این معدن تاکنون بدون مجوز محیطزیست فعالیت میکرده و در گذشته به شرکت اعلام شده است تا با توجه به شروع بدون مجوز فعالیت، برنامه مدیریت و پایش زیستمحیطی بنویسد که شرکت در مقطعی این کار را انجام داده ولی برنامه به تأیید محیطزیست نرسیده و قانعکننده نبوده است.
مدیرکل حفاظت محیطزیست استان سمنان افزود: محیطزیست مکاتبهای با سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان، شورای حفظ حقوق بیتالمال و منابع طبیعی استان داشته است که از ادامه فعالیت این معدن جلوگیری شود و هماکنون پیگیر هستیم تا با طرح موضوع و حفظ حقوق بیتالمال و منابع طبیعی که این شورا با عضویت همه دستگاههای مرتبط در مسأله آلودگیها و تخریبهای ناشی از این معدن هستند، تصمیمگیری شود و امیدواریم که این شورا برای توقف دائم فعالیت معدن تصمیمگیری کند.
مدیرکل حفاظت محیطزیست استان سمنان در پاسخ به این سؤال که بر مبنای شنیدهها مجوز فعالیت دوباره معدن صادر شده است، گفت: تاکنون چنین چیزی را ندیدهام؛ ولی آنطور که شنیدهام، بهرهبردار معدن دستوری از وزیر صنعت، معدن و تجارت برای ادامه فعالیت گرفته است.
اختلاف بر سر یک ماده قانونی
عبدوس در پاسخ به چیستی اختلاف بین محیطزیست و سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان بر سر یک ماده قانونی اظهار کرد: سازمان صنعت، معدن، تجارت این استان با استناد به ماده 27 قانون معادن ادعا دارد که فقط در داخل مناطق حفاظتشده باید از محیطزیست استعلام کند.
وی تصریح کرد: استناد محیطزیست به ماده 11 قانون هوای پاک است که میگوید سازمان صنعت و معدن موظف است برای تمام واحدهای صنعتی، معدنی و تولیدی از محیطزیست استعلام کند که ازجمله موارد آن به جنگلها و مراتع، مناطق حفاظتشده و حریم راههاست و نامی از دستگاههای ذیربط نیامده که در هر موردی از چه دستگاهی باید استعلام کند و این صحت ندارد که در خارج از مناطق حفاظتشده و چهارگانه نباید از محیطزیست استعلام شود.
این مسؤول افزود: برداشت غیرصحیح از این ماده قانونی باعث شده است که سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان تا این مقطع در ارتباط با معادنی که در خارج مناطق تحت حفاظت محیطزیست است، هیچ استعلامی از محیطزیست به عمل نمیآورد.
مدیرکل حفاظت محیطزیست استان سمنان بیان کرد: این یکی از مواردی است که در شورای حفظ حقوق بیتالمال مطرح و پیگیری خواهد شد تا این مسأله برای همیشه حل شود و در خصوص فعالیت تمام معادن، محیطزیست مورد استعلام قرار گیرد.
عبدوس در پاسخ به زمان تشکیل شورا و تصمیمگیری نهایی در خصوص تعیین تکلیف معدن بوکسیت تاش گفت: تشکیل جلسه بستگی به زمان اختصاصی دادستان به این منظور دارد و احتمالاً در اولین جلسهای که دادستان وقت بگذارد، این موضوع حتماً نتیجهگیری خواهد شد؛ چون مسأله بسیار روشن است.
طبیعت شاهوار حفظ شود
بههرحال، استخراج مواد معدنی هر چند ممکن است باعث رونق اقتصادی و ایجاد شغل برای مردم شود، از سویی دیگر میتواند منبع آثار تخریبی گوناگون بر آب، خاک، تنوع زیستی، سلامت انسانها و... باشد و پیامدهای آن تا مدتهای مدیدی سبب ناهنجاریهای زیستی در منطقه شود.
حفظ زمین و منابع موجود در آن بهعنوان یک میراث طبیعی و نگهداری از آن برای نسلهای آینده بر عهده تکتک ساکنان این کره خاکی است و بهرهبرداری از منابع موجود در آن نیازمند توجه ویژهای است.
گزارش از: شهربانو خسروی
انتهای پیام/75035/م/و