گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس؛ یادداشت میهمان، زینب اسدی؛ محروم شدن بصره، پایتخت اقتصادی عراق، به عنوان شهری که هشتاد درصد از نفت عراق را تولید می‌کند از خدمات اولیه مانند آب و برق، به همراه بیکاری فزاینده جوانان تحصیل کرده و عدم توجه حکومت به بازسازی این شهر و رسیدگی ضعیف به فراهم نمودن خدمات عمومی از عمده‌ترین علل نارضایتی مردم این استان است.
برخی ویژگی‌های منحصر به فرد بصره مانند همسایگی و دارا بودن مرز زمینی با کشورهای مهم ایران و کویت، تولید نفت در بیش از بیست حوزه نفتی بسیار غنی، وجود بندر و جمعیت جوان، این شهر را به شاهرگ قدرت در عراق تبدیل نموده است. هرچند این شهر که به «ام الخیر» (مادر نیکی‌ها) شهرت دارد نتوانسته است به اندازه استحقاقش از ثروتهای عراق بهره ببرد.
این محرومیت نه تنها پس از سال ۲۰۰۳ بلکه از زمان حکومت‌های سابق نیز وجود داشته و صدام نیز مردم این شهر را مانند تمامی شیعیان از حقوق اولیه خود محروم می‌کرد. این محدودیت ها پس از سال ۱۹۹۱ و پیوستن مردم بصره به انقلاب ضد رژیم بعث شدت یافت و علاوه بر محرومیتهای قبلی، هزاران جوان بصراوی نیز به جرم آزادیخواهی در جریان انتفاضه شعبانیه اعدام شدند.
این محرومیت از خدمات عمومی، پس از سقوط صدام نیز همچنان ادامه داشت تا اینکه در تابستان امسال، وضعیت آب شهر بصره به نحو غیر قابل تحملی درآمد به نحوی که حیوانات دو زیست نیز توان ادامه حیات در این آب را نداشته و وارد شهر شدند و آبزیان از شط العرب کوچ کردند.
آغاز این وضعیت که همزمان با بحران برق در عراق نیز بود به دو ماه قبل باز می گردد، زمانی که عراق درگیر برگزاری انتخابات پارلمانی بود و دولت عراق نیز به جای رسیدگی به مشکلات مردم اقدام به فرافکنی این مشکلات نموده و انسداد آب رود کارون از سوی ایران و سدسازی از سوی ترکیه به عنوان توجیه این نابسامانی‌ها معرفی گردید.
دو ماه قبل و در تیرماه ۹۷، مردم در اعتراض به بیکاری جوانان تحصیل کرده، مقابل ساختمان شرکت نفت بصره جمع شده و اقدام به راهپیمایی نمودند که در نهایت این راهپیمایی به درگیری با نیروهای امنیتی و زخمی شدن تعدادی از تظاهرات‌کنندگان منجر شد. وعده مسئولان برای رسیدگی به مشکلات، اعتراضات را برای یک ماه به تعویق انداخت تا اینکه پس از یک ماه مردم این بار وارد فرودگاه شده و برای یک روز، فعالیتهای فرودگاه بصره را به حالت تعلیق درآوردند تا اینکه شخص نخست وزیر عراق به مردم وعده رسیدگی به مشکلات را داد و اعتراضات اندکی فروکش کرد.
اعتراضات برای آب، سومین دور اعتراضات در سال جاری است. آب بصره به قدری سمی شد که تماس پوست با این آب منجر به التهاب پوست و خارش می شد و صدها نفر بر اثر استفاده از آب آلوده به بیمارستان ها منتقل شدند. مردم نیازهای روزمره خود را با استفاده از آب معدنی برطرف می نمودند که این موضوع برای خانواده های متوسط به پایین به دلیل هزینه بالا، امکان پذیر نبود به نحوی که یک پویش برای آب رسانی به مردم بصره به راه افتاد و از شهرهای مختلف عراق برای مردم بصره آب ارسال شد.
آغاز سومین دور اعتراضات بدلیل وضعیت بد آب، با ورود نماینده مرجعیت همراه شد. سید احمد صافی، برای کمک به مردم بصره برای تامین آب شیرین وارد بصره شد و در اولین اقدام، تلاش نمود تا با کمک شرکتهای تخصصی دستگاه‌های قدیمی شیرین‌سازی آب را تعمیر نموده و مجددا راه اندازی کند، ولی زمان برای مردم بصره به دقیقه صفر رسیده بود و تا به نتیجه رسیدن این اقدامات شعله اعتراضات به جان ساختمان های دولتی افتاد و درگیری های پراکنده بین نیروهای امنیتی و مردم آغاز گشت که در این بین تعدادی از مردم کشته و مجروح شدند.
بهره‌برداری برخی گروه‌های از اعتراض مردم
خشونتها از اینجا آغاز شد و آرام آرام تظاهرات مردم بصورت خشونت های خیابانی و آتش زدن اماکن عمومی بروز پیدا کرد به نحوی که ساختمان های استانداری، شهرداری، ادارات ثبت و ... مورد تعرض مردم قرار گرفت و سوزانده شد. از این لحظه اعتراضات در اختیار برخی گروه‌های خاص قرار گرفت که بدون توجه به منافع مردم تنها به اقدامات تندروانه و خشونت آمیز اقدام نموده و آسیب های فراوانی را به منافع مردم بصره وارد کردند.
در پی بسته شدن بندر بصره، به عنوان تنها بندر تجاری عراق، و راه های مواصلاتی دیگر این شهر توسط معترضان، وزیر حمل و نقل عراق قول داد تا با خرید پیشرفته‌ترین تجهیزات آب شیرین کن، مشکل تامین آب مردم بصره را برای همیشه برطرف نماید.
در این میان مقتدی صدر، از رهبران شیعی عراق نیز از هوادارانش در سایر استانها خواست تا با مردم بصره همدردی و همراهی نمایند و با عنوان تامین آزادی اعتراضات، با اعتراض‌کنندگان در بصره ابراز همدردی نمود که این موضع وی نیز بر شدت اعتراضات افزود و رفته رفته خواسته مردم از رفع مشکل آلودگی آب به خواسته های دیگر از جمله از بین رفتن تمامی ظواهر حکومت در شهر بصره منجر گردید و سوزاندن تمامی نمادهای حکومت و ساختار سیاسی عراق آغاز شد.
استانداری، شهرداری، دفاتر احزابی مانند بدر و عصائب اهل الحق، منزل استاندار، منزل وزیر اطلاعات، شبکه العراقیه و ... از مکان هایی بود که مورد تعرض اعتراض‌کنندگان قرار گرفت؛ خسارات فراوانی به شهر بصره وارد آورد و این شهر را به یک شهر آشوب زده تبدیل کرد.
این در حالی بود که تا روز جمعه (۱۶ شهریور جاری)، جریان آرام تظاهرات نیز ادامه داشت و تظاهرات‌کنندگان اصیل بصراوی پس از اقامه نماز جمعه به پاکسازی خیابان ها پرداختند و برای ادای احترام به روح کشته شدگان در جریان اعتراضات شمع روشن کردند.
ولی به نظر می رسید جریانات دیگری کنترل جوانان را در دست گرفته‌اند و قصد دارند تا از این اعتراضات بهره برداری سیاسی نمایند. لذا طوفان آغاز شد و آشوبگران با هجوم به کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در بصره، که از چند روز پیش تخلیه شده بود، خط سیاسی خود را افشا نمودند و در ادامه به مجموعه کاخ‌های صدام در بصره که در اختیار الحشد الشعبی قرار داشت نیز حمله کرده و درمانگاهی را که مشغول مداوای مجروحان بود تخریب کردند.
اقدامات انجام شده در این شب، تیر خلاصی بر تمامی خوشبینی‌ها درخصوص این اعتراضات بود و از همین شب اهالی بصره با اعلام برائت از این اقدامات خواستار اقدام فوری نیروهای امنیتی برای کنترل ناآرامی‌ها شدند. زیرا این نا آرامی ها به سمت دست اندازی به اموال مردم نیز پیش رفت به نحوی که در فضای مجازی لیستی از مسئولان سابق بصره نیز منتشر شد و از اغتشاشگران خواسته شد تا به منازل آنها حمله نمایند، که در این بین منازل برخی نمایندگان مجلس و وزرا نیز سوزانده شد.
سوالی که در ذهن مردم بصره وجود دارد این است. چه جریانی در پی بهره برداری سیاسی از این اعتراضات بوده است؟ چرا با وجود اینکه در بغداد بلافاصله بعد از آغاز اعتراضات اینترنت برای یک هفته قطع شد؛ ولی در جریان این اعتراضات، چنین اتفاقی رخ نداد و تا لحظه آخر سازماندهی اغتشاشگران از طریق شبکه های اجتماعی انجام شد؟
سوال آقای قیس خزعلی بسیار مهم بود که پرسید؛ چرا تنها دفاتر احزاب موجود در لیست منتسب به جریان مقاومت سوزانده شد و کسی به احزاب حامی آمریکا تعدی نکرد؟
با توجه به ویدئوهای منتشر شده از حضور و سازماندهی تظاهرات ها، نقش جوانان تربیت شده توسط سفارتآمریکا در این اعتراضات چه بود؟
با توجه به اینکه در فضای مجازی عراق فراخوان ادامه اعتراضات در روز جمعه آینده در استانهای دیگر صادر شده است، چه سرنوشتی در انتظار عراق خواهد بود؟
آنچه روشن است، این اعتراضات از دستان مردم عراق و دلسوزان به کشور خارج شده و بیش از اینکه بدنبال اعاده حقوق مردم مظلوم عراق باشد؛ بدنبال بهره‌دهی سیاسی به برخی گروه‌های خاص است.
انتهای پیام/ص
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
